Przyjętą normą jest oddychanie w taki sposób, aby w ciągu minuty wykonywać 10-12 oddechów. Każdy oddech ma objętość około 500 mililitrów, co stanowi zdrową objętość oddechową 5-6 litrów powietrza na minutę. Prawidłowe oddychanie to oddychanie torem nosowym, przy swobodnie domkniętych obu wargach, zbliżonych szczękach z prawidłową pozycją języka – wertykalno-horyzontalną.
Do przyczyn nieprawidłowego oddychania zaliczyć można między innymi stres, który aktywuje naturalną reakcję walki lub ucieczki, przejadanie się, co powoduje zwiększoną reakcję organizmu na strawienie większych ilości pokarmu, siedzący tryb życia, co skutkuje niższą produkcją dwutlenku węgla, astma, a także przekonanie, że wskazane jest branie głębokich oddechów, co jest nieprawidłowym nawykiem. Nieprawidłowości w oddychaniu to między innymi płytki wdech i przez to skrócenie fazy wydechowej, zaburzenia proporcji między długością wdechu i wydechu, próby mówienia przy wdechu oraz zbędne wydechy podczas mówienia.
Odkryj więcej cennych informacji i porad w naszych pozostałych artykułach. Znajdziesz tu inspirujące treści, które pomogą Ci w rozwoju osobistym i zawodowym, poprawie zdrowia psychicznego oraz codziennym radzeniu sobie z wyzwaniami. Zanurz się w lekturze i dowiedz się więcej!
Aspektem, na który często nie zwraca się uwagi jest hiperwentylacja. W sytuacji nadmiernego oddychania zachodzi proces, podczas którego wdycha się większą ilością powietrza niż ta, którą faktycznie potrzebujemy. Do czynników sugerujących hiperwentylację można zaliczyć między innymi oddychanie przez usta, regularne pociąganie nosem, nieregularne oddychanie, bezdech, oddech klatką piersiową, wyraźne ruchy oddechowe, branie dużych oddechów podczas rozmawiania. Warto również pamiętać, że paradoksalnie im większą ilością powietrza się oddycha, tym mniej tlenu dociera do naszych komórek w ciele. Jedną z najczęściej spotykanych nieprawidłowości w gabinetach logopedycznych jest oddychanie torem ustnym, a nie nosowym. Nos przede wszystkim filtruje, nawilża i ogrzewa powietrze. Oddychanie przez usta może powodować wady zgryzu, powoduje nieprawidłowości związane z rozwojem szczęki oraz struktury twarzy.
Jak mogę sobie pomóc?
Sposobem na to aby oddech stał się cichy, łagodny, spokojny i regularny jest wdrożenie systematycznych ćwiczeń oraz wyrobienie prawidłowych nawyków. Wsparciem mogą być ćwiczenia oddechowe Butejki. Odpowiednio przygotowany logopeda powinien rozwiązać problem, metody te są również opisane w książkach oraz publikacjach, są na tyle przystępne, że w łatwy sposób można wyrobić odpowiednie wzorce.
Szczególną uwagę należy zwracać również na oddychanie podczas snu. Oddychanie torem ustnym w trakcie spania może wiązać się bezpośrednio z chrapaniem, bezdechem sennym, zmęczeniem po przebudzeniu oraz suchością w ustach. Chrapanie jest często wynikiem zbyt dużej objętości oddechowej. Kiedy następuje nasilone oddychanie przez usta, wywoływane są drgania podniebienia miękkiego. Często zauważa się, że oddech osoby chrapiącej jest jakby ciężki, ma to bezpośredni związek z trudnościami we wdychaniu powietrza prawidłowo. Aby zniwelować trudności z oddychaniem podczas snu zaleca się wdrożenie kilku znaczących technik, takich jak między innymi praktykowanie łagodnego oddychania przez nos w trakcie dnia, nauka poprawnych wzorców. Warto również przed snem przewietrzyć pomieszczenie oraz stosować nawilżacz powietrza, gdy jest ono zbyt suche, powinno się również unikać spania na plecach. Należy upewniać się, czy usta w trakcie snu są zamknięte, popularną metodą jest zaklejanie ust na noc specjalnymi taśmami. Według zaleceń, nie powinno się stosować tej metody u dzieci poniżej piątego roku życia.
Istotne w kwestii prawidłowego oddychania jest rozluźnianie przepony. Ćwiczenia, które można samodzielnie praktykować polegają na skupieniu swojej uwagi na oddechu. Należy usiąść prosto, szyja oraz żuchwa powinny być rozluźnione. Umieść jedną rękę na brzuchu, drugą na klatce piersiowej. Skup się na ruchach ręki dolnej. Siedząc prosto, pozwól dolnej dłoni unieść się poprzez delikatne wypchnięcie przestrzeni żebrowej. Ćwiczenie to ma zainicjować ruch przepony. Następnie wciągnij brzuch i poczuj, jak twoja ręka opada. Wykonuj ćwiczenie przez kilka minut, początkowo skup się na brzuchu, z czasem zaczniesz kontrolować również oddech. Kiedy opanujesz ruch i oddech, połącz obie czynności. Rozluźniony brzuch ma ogromne znaczenie w nauce prawidłowego oddychania. Kiedy opanujesz naukę rozluźniania przepony, przejdź do oddychania przeponowego. Gdy robisz wdech, poczuj, jak dolne żebra delikatnie się rozszerzają. Podczas wydechu poczuj, jak twoje żebra się zwężają.
Jeżeli nie jesteś w stanie wziąć prawidłowego, pełnego oddechu, należy systematycznie praktykować rozluźnianie i otwieranie klatki piersiowej. Elastyczność mięśni międzyżebrowych bezpośrednio wpływa na oddech. W nauce prawidłowych wzorców oddechowych niezwykle istotne jest to, aby realnie czuć wygodną potrzebę powietrza.
Zuzanna Zwolska, tekst napisany w oparciu o metody oddechowe Butejki
[w:] „Spokojny oddech, spokojny umysł” Patrick McKeown, „Zamknij usta. Podręcznik oddychania metodą Butejki” Patrick McKeown.
Zarezerwuj wizytę
Zastanawiasz się nad wyborem specjalisty? Napisz do nas wiadomość, chętnie udzielimy rady!
